Ceza Avukatı
Bir ceza avukatı olarak, 16 yıllık mesleki tecrübeme dayanarak ve özellikle İstanbul Barosu‘nun Avukat Hakları Merkezi’nde yürütme kurulu üyesi olarak görev aldığım süre boyunca edindiğim tecrübeleri ve yaptığım gözlemleri dikkate alarak şunu söyleyebilirim: Avukatların büyük çoğunluğu daha çok medeni hukuk, ticaret hukuku, borçlar hukuku ve icra hukuku gibi alanlarda kendisini geliştirdiği halde maalesef ceza hukuku konusunda yeterli teorik ve pratik bilgiye sahip değil. Hatta bu durum, kimi zaman pek çok avukatın şüpheli sıfatıyla bir şekilde polis merkezine gitmesi durumunda zorluk yaşaması ve tam olarak ne yapması gerektiğini bilememesi şeklinde tezahür etmektedir.
Polis merkezlerindeki adli bürolarda görev yapan bazı polis memurları da zaten avukatın ceza avukatı olup olmadığını ve ceza hukuku bilgisini adeta test eder şekilde avukata bazı “zorluklar” çıkartıp avukatın reaksiyonunu ölçmektedir. Eğer avukat bu testi geçemese avukat, CMK ve Avukatlık Kanunu’ndaki hak ve yetkilerini polis merkezinde bile kullanmakta zorluk yaşamaktadır. Dolayısıyla ceza avukatı olmasa hatta ceza hukuku alanında hiç çalışmıyor olsa bile her avukatın genel ceza hukuku bilgisine sahip olması gereklidir.
Ceza davaları, avukatlık mesleğinde gerçek avukatlık hazzının en fazla yaşanabileceği davalardır. Ceza davalarında hukuk davaları gibi yazılı usulün değil sözlü yargılamanın geçerli olduğundan, ceza davaları avukatın konuşma, hitabet ve ikna yeteneğinin ortaya çıktığı adeta “er meydanı” niteliğinde davalardır. Dolayısıyla ceza davaları, ceza avukatı bakımından avukatlık mesleğindeki ustalığın gösterilebileceği davaların en başında gelmektedir.
Ceza avukatı kime denir?
Ceza avukatı, Türk Ceza Kanunu (TCK) ve Ceza Muhakemesi Kanunu (CMK) başta olmak üzere ceza hukuku ilintili mevzuat konusunda uzman bir avukattır. Usül esastan önce geldiğine göre ceza avukatı TCK’daki suç tipleri ve suçların unsurlarına ek olarak herşeyden önce CMK konusunda bilgi sahibi olmalıdır. Yeni CMK, avukata çapraz sorguya katılma imkanı verdiği halde ve söz konusu yasa yürürlüğe gireli 11 sene geçtiği halde hala duruşmada çapraz sorgu yapmayıp hakim vasıtasıyla dolaylı soru yönelten çok sayıda meslektaş görüyorum. Dolayısıyla CMK’daki yargılama usulü konusunda bilgi sahibi olmayan bir avukat gerek müşteki/katılan gerekse şüpheli/sanık avukatı olarak hak ve yetkilerini tam olarak kullanamayacağı gibi iddia ve savunma anlamındaki beyan ve talepleri haksız ve hukuku aykırı olarak kısıtlandığında da buna etkin şekilde itiraz edemeyecektir.
İyi bir ceza avukatı yalnızca TCK ve CMK değil aynı zamanda Avukatlık Kanunuve avukatlık hukuku konusunda da bilgi sahibi olmalıdır. Avukat’a takip ettiği işler bakımından yetkiler ve sorumluluklar getiren Avukatlık Kanunu’nu çok iyi bilmeyen bir avukatın soruşturma ve kovuşturma aşamasını takip ettiği işlerde etkin bir rol oynaması beklenemez.
İyi bir ceza avukatı özellikle soruşturma süreçlerini, polis merkezi, jandarma karakolu ve savcılık aşamalarını ve süreçleri konusunda bilgi sahibidir ve adli personelle iletişim kurmayı da bilir. İfade işlemi sırasında hangi durumlarda nasıl ve ne kadar müdahalede bulunacağını bilir. Eğer ceza avukatı ilgili ve mevzuatı ve iletişim kurmayı iyi bilmiyorsa soruşturma ve kovuşturma aşamalarında etkili olamaz.
Av. İlker Atamer