Avukata Danışmak Neden Ücretlidir?

Dünyanın her ülkesinde avukata danışmak ücretli olduğu halde Türkiye’de bazı kişiler avukata danışmanın neden ücretli olduğunu bilmemekte ve hukuki danışmanlık hizmetinin ücrete tabi olduğunu öğrendiğinde şaşırmaktadır. Avukatlar niçin hukuki danışmanlık için ücret almaktadır, bu yazıda bunun gerekçelerine değinilecektir.

Avukatın Harcadığı Emek ve Zaman

Hukuki danışmanlık hizmeti 1-2 dakikalık görüşme ile sağlanabilecek bir hizmet değildir. Bazı kişiler “benim sorum çok kısa, ben sadece şunu soracaktım” diyerek meseleyi basite alabilir. Ancak bir avukatın hukuki bir konuda yorum yapabilmesi ve bilgilendirmede bulunabilmesi için konuyu ayrıntılı bir şekilde dinlemesi gerekir. Konunun detaylı bir şekilde avukata anlatılması, avukatın gerektiğinde sorular sorarak konuyu çok iyi şekilde anlaması zaten belirli bir süre almaktadır. Bunun üzerine avukatın çeşitli senaryo ve ihtimallere göre bilgilendirme, yönlendirme ve tavsiye anlamında danışmanlık vermesi de yine belirli bir süre alacaktır. Dolayısıyla gerçek bir hukuki danışmanlık hizmetinin en az 20-30 dakika sürmesi beklenir. Kuşkusuz sadece bir avukatın değil başka herhangi bir iş yapan kişinin yarım saate yakın bir mesaiyi ücretsiz şekilde bir kişiye harcaması zaten mümkün değildir.

Avukatın Aldığı Risk ve Sorumluluk

Hukuki danışma hizmeti esasen çok ciddi ve hassas bir hukuki hizmettir. Bir doktorun hastasına ilaç tavsiye etmesi nasıl hassasiyet ve sorumluluk gerektiriyorsa aynı şekilde bir avukatın hukuki konuda tavsiye bulunması da benzer bir sorumluluğu beraberinde getirir. Avukatın bir kişiye “bu sözleşmeyi imzalayabilirsin, sakıncası yok” veya “ifade verirken şöyle demen uygun olur” ya da “bu davaya şöyle cevap vermelisin” demesi ağır bir sorumluluk taşımaktadır. Zira avukatın verdiği tavsiye yanlışsa, tavsiyeyi alan kişi zarara uğrama riski altındadır. Eğer kişi yanlış tavsiye sonucu zarara uğrarsa bu sefer kendisine yanlış tavsiye veren avukatın sorumluluğu gündeme gelecektir. İşte bu noktada akla şu soru gelmelidir: avukat ücret almadığı bir iş için neden hukuki tavsiye verip sorumluluk ve risk alsın? Hangi iş olursa olsun mantık olarak verilen hizmetin getirdiği risk ile verilen hizmet sonucu elde edilen faydanın birbirini dengelemesi gerekir. Dolayısıyla bir avukatın hiçbir fayda (maddi getiri) elde etmeden hukuki tavsiye verme riskini alması düşünülemez.

“Bazı avukatlar danışmanlık ücreti almıyormuş” doğru mu?

Kesinlikle hayır. Yukarıda açıklandığı gibi danışmanlık hizmeti emek ve zaman gerektiren ciddi bir iştir. Hiçbir avukat ücret almaksızın bir kişiye en az yarım saatini ayırıp da dikkatli bir şekilde dinleyip ardından ücretsiz bir şekilde hukuki bilgi vermez. Bazı avukat meslektaşlarımız hiçbir somut hukuki bilgi aktarmadan yani gerçek anlamda danışmanlık yapmadan,  sadece meseleyi hızlıca dinleyip ardından görüşme konusu davayı iyi bir şekilde takip edebileceğini söylediği kısa görüşmeleri ücretsiz yapmaktadır. Ancak bu gerçek anlamda bir danışmanlık hizmeti olmayıp, potansiyel bir müvekkil (müşteri) adayını ofise davet edip işi alma amacına yönelik “pazarlama/satış” yöntemidir. Dolayısıyla bu tür iş edinmeye yönelik ama esasında kapsamlı hukuki bilgilendirme içermeyen, aceleye getirilmiş ve kısa “satış/pazarlama” görüşmelerine danışmanlık denemez.

Yukarıda açıklandığı gibi bir avukat, zaman ve efor gerektiren ve de sorumluluk içeren danışmanlık hizmetini ücretsiz vermeyi zaten kendisi tercih etmez. Kaldı ki, avukatların ücretsiz danışmanlık yapması avukatlık mevzuatına aykırı olup haksız rekabet teşkil eder. Ayrıca, danışmanlık ücretinin bedeli asgari ücret tarifesinde belirlenmiş olduğundan ve ücretsiz danışmanlık da bu tarifeye uymadığından avukatın baro nezdinde hukuki sorumluluğu da gündeme gelecektir. Bu itibarla avukatın ücretsiz danışmanlık vermesi zaten hukuken de mümkün değildir.

Ücretli Danışmanlık Almanın Faydası

Ücret ödeyerek gerçek anlamda hukuki danışmanlık alınması demek, bir avukatın danışmanlık alan kişiye zaman ayırması, onu dikkatli ve özenli bir şekilde dinlemesi, ardından konuyu analiz edip bilgi ve tavsiyelerini vermesi demektedir.  Bir kişi ücret karşılığı bir avukattan hukuki danışmanlık aldığında, aldığı danışmanlığın hukuki sonuçlarını danışmanlığı veren avukata yükleyebilir. Böylece herhangi bir yanlış hukuki bilgi veya tavsiye söz konusu olduğunda avukatın hukuken sorumluluğu gündeme gelecektir. Peki ücretsiz şekilde alınan bir bilginin doğruluğundan emin olmak mümkün müdür? Dahası size ücretsiz verilen bilgi eğer yanlışsa ve bu nedenle zarara uğrarsanız size yanlış bilgi veren kişiyi nasıl sorumlu tutabileceksiniz?

Hukuk, hassas ve ciddi bir konudur. Yanlış veya eksik hukuki bilginin sonuçları çok ağır olabilir. Doğru hukuki bilginin faydası ise bazen parayla bile ölçülemez. Bu bakımından, internetteki bilgi kirliliği arasında kaybolmak veya bilgi kırıntılarıyla hareket etmek yerine makul bir ücret karşılığı konunun uzmanı bir avukattan gerçek anlamda bir danışma hizmeti almak uygun olacaktır.

Av. İlker Atamer